Hipercholesterolemia, czyli podwyższony poziom cholesterolu we krwi, jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca i udar mózgu. Na podstawie najnowszych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) oraz Europejskiego Towarzystwa Miażdżycy (EAS) (2021), przedstawiam krótki przewodnik, jak skutecznie kontrolować i leczyć ten stan.

Zrozumienie Cholesterolu

• Cholesterol LDL (zły cholesterol): Wysokie poziomy tego rodzaju cholesterolu przyczyniają się do rozwoju miażdżycy, czyli odkładania się blaszek w naczyniach krwionośnych.
• Cholesterol HDL (dobry cholesterol): Jego wyższy poziom jest korzystny, ponieważ pomaga usuwać nadmiar cholesterolu z naczyń.
• Triglicerydy: To inny rodzaj tłuszczów we krwi, które również mogą zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, szczególnie w połączeniu z wysokim LDL.

Złote Zasady Leczenia Hipercholesterolemii

a) Zmiany w stylu życia

• Dieta: Zaleca się dietę śródziemnomorską, bogatą w owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe, orzechy i oliwę z oliwek. Ważne jest ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych (np. tłuste mięsa, pełnotłuste produkty mleczne) oraz tłuszczów trans (znajdujących się w przetworzonej żywności).
• Aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia aerobowe, takie jak chodzenie, bieganie czy pływanie, przynajmniej 150 minut tygodniowo, pomagają w obniżeniu poziomu cholesterolu LDL i podniesieniu HDL.
• Rzucenie palenia: Palenie papierosów obniża poziom dobrego cholesterolu HDL i uszkadza ściany naczyń, co sprzyja miażdżycy.

b) Farmakoterapia

• Statyny: To leki pierwszego wyboru w leczeniu hipercholesterolemii. Obniżają one poziom LDL o 30–50% i zmniejszają ryzyko zawałów serca oraz udarów.
• Ezetymib: Jeśli statyny nie są wystarczająco skuteczne lub nie są tolerowane, dodanie ezetymibu (lek, który zmniejsza wchłanianie cholesterolu w jelitach) może przynieść dodatkowe korzyści.
• Inhibitory PCSK9: Są to nowoczesne leki biologiczne, które mogą obniżać poziom LDL nawet o 60%. Stosowane są u pacjentów o wysokim ryzyku sercowo-naczyniowym, którzy nie osiągają docelowych poziomów LDL przy stosowaniu statyn i ezetymibu.
• Fibraty: Mogą być stosowane w przypadku podwyższonych triglicerydów.

c) Personalizowane cele leczenia

Wytyczne wskazują na konieczność indywidualnego podejścia do każdego pacjenta. Celem leczenia jest osiągnięcie docelowego poziomu cholesterolu LDL, który różni się w zależności od poziomu ryzyka sercowo-naczyniowego:

• U pacjentów bardzo wysokiego ryzyka (np. osoby po zawale, z cukrzycą lub z miażdżycą naczyń): LDL powinno być poniżej 1,4 mmol/L (55 mg/dL).
• U pacjentów wysokiego ryzyka: LDL poniżej 1,8 mmol/L (70 mg/dL).
• U pacjentów o umiarkowanym ryzyku: LDL poniżej 2,6 mmol/L (100 mg/dL).

Monitorowanie i Współpraca z Lekarzem

Regularne badania kontrolne poziomu cholesterolu oraz współpraca z lekarzem są kluczowe dla skutecznego leczenia. Oznaczanie poziomów cholesterolu LDL, HDL, triglicerydów oraz ogólnego profilu lipidowego powinno być przeprowadzane co najmniej raz w roku.

Podsumowanie

Leczenie hipercholesterolemii wymaga złożonego podejścia, które obejmuje zmiany w stylu życia oraz, jeśli to konieczne, farmakoterapię. Ważne jest indywidualne podejście do pacjenta, oparte na jego ryzyku sercowo-naczyniowym. Regularne monitorowanie i współpraca z lekarzem to klucz do skutecznej kontroli cholesterolu i zapobiegania groźnym powikłaniom, takim jak zawał serca czy udar mózgu.

Pamiętaj, że leczenie hipercholesterolemii to długotrwały proces, który może znacznie poprawić jakość życia i zapobiec wielu poważnym schorzeniom.